Aborto Legal, Türkiye’deki feministlerle yasal kürtaj mücadelesi üzerine söyleşti

Ev sahipliğini Kadın Savunma Ağı’nın yaptığı, Zoom üzerinden gerçekleşen “Arjantinli Feministlerle Buluşuyoruz, Kürtaj Hakkı Mücadelesini Konuşuyoruz” etkinliğinde Çiğdem Çıdamlı moderatörlüğü ve Bilinç Şüküroğlu çevirmenliği ile Arjantin’de kürtajın yasallaşması için verilen mücadelenin tarihi anlatıldı.

İki yüz kişinin katıldığı organizasyonda Aborto Legal’den Lola Cufré ile Patricia Bustamenta deneyimlerini aktardı ve katılımcıların sorularını cevapladı.

Cufré ve Bustamenta’nın katılımcılardan gelen sorulara cevapları şöyle oldu:

Yasal Kürtaj mücadelesinin 2020’de nasıl geliştiğini anlatabilir misiniz?

Patricia Bustamenta: Pandemide sağlıksız kürtaj arttı ve sağlık hizmetlerinin kötü koşulları da arttı. Ev içi şiddetin de artması yasal kürtaj talebini acilleştirdi ve görünür kıldı. Pandemi sürecinde farklı eylem yapma arayışlarına girdik. Diğer yandan Arjantin için seçimlerin olduğu bir yıldı 2020, bu da eylemlilikleri arttırdı.

Yasal Kürtaj, Arjantin’de  1921’de yasaklandı, 2018’te mecliste tekrar gündeme geldi  ama Aborto Legal 25 yıllık bir örgütlenme, bu süreci anlatabilir misiniz?

Patricia Bustamenta: 1921 yılındaki yasaya göre kürtaj, ya annenin (taşıyıcının) ölmesi riski ya da tecavüz gerekçesiyle mümkündü. Bunun geçmişte kaldığından bahsetmek ne güzel. Şimdi var olan yasada böyle gerekçeler yok.

2005 yılında yaptığımız toplantı en büyüğü oldu. Diğer kuruluşlarla bir araya geldik. Ulusal kampanya örgütleme kararı aldık. Yedi yüz bileşen bir aradaydı. İki ana başlık vardı: İlki iletişim, ikincisi çeşitlilik idi. Böylelikle en ufak noktadan en ulusal noktaya kadar haberleşme ağı örgütlendi.

Lola Cufré: Önemli olan dayanışma. Kime güvenip kime güvenemeyeceğimizi gördük. İletişim ağını örerken hepimiz tüm politik deneyimlerden öğrendiklerimizi bir kenara atmadan devam ettik.

Patricia Bustamenta: Fular hikâyesinden de bahsetmeliyim. 2003’te gerçekleşen toplantımızda simgemizin fular olmasına karar verdik. Arkadaşlar tuhafiyeye gittiler ve tuhafiyede sadece yeşil olduğunu söylediler. Biz de mor beklemiştik. Bir devrim yapıyorduk. Yeşil aynı zamanda barışın da rengi. 

Kürtaj karşıtlığı da uzun süreli, dirençliydi. Bu direnç nasıl kırılabildi?

Lola Cufré: 2005 yılını kampanya başlangıcı olarak belirliyoruz. Kampanyanın siyasi olup feminizmden uzak olmaması ve yasal kürtaj talebinin sürekli olması inatçı olması önemliydi. 700 kuruluşun birbirine güveniyle iyi bir örgütlenme oldu.

2018 yılında kampanyayı ateşledik. Parlamentoda konuşulabilir hâldeydi. Parlamentodaki temsilcilerimiz kürtaj hakkını gündeme getirdiler. Parlamentoda konuşulunca evlerde de konuşulur hâle geldi. Bahsettiğimiz iletişim ve gazeteler önemli. 15 dakikada 900 yeşil fular satıldı (Şubat-2019). Bu haberi alınca yaptığımızın bir karşılığı olduğunu gördük. Bu noktadan sonra eylemliliğimizi hızlandırdık. Mart ayında eyleme 1000 kişi katılacağımızı düşünüyorduk, 1 milyon kişinin katılmasını isteyerek. Gerçekten de 1 milyon kişi geldi. Sokakta 1 milyon yeşil fularlıydık.

Patricia Bustamenta: Eklemek istediğim, mücadele içinde kökten dinci ve bize karşı olan sağcı camianın tavrını nasıl değiştirdiğimiz. İlmek ilmek örülen bir emekle elde ettik. Kökten dinci hareketin tavrını değiştirmekten bahsederken iki farklı kesimden söz etmeliyim; dindar olan ve gündelik hayatta dinî ritüellerini gerçekleştirenler var. Kendini dindar olarak tanımlayan feministler var. “Kürtaj yasal olsun / olmasın” tartışması olmadı hiç aramızda, “İnsan hakkı olarak kürtajı nasıl sağlayacağız” çerçevesinde hareket ettik. Dine karşı olmaktan değil temel insan hakkına sahip olmaktan bahsettik.

2003’te sağlık çalışanları ve diğer sektörlerde çalışanların olduğu bir telefon uygulaması yaptık. 400 sağlık çalışanı ve bir o kadar da “eşlikçi” dediğimiz ekip var. Kürtaj olmak isteyen, uygulamayı indirip 400 sağlık çalışanından hangisinin ona en yakın hastanede olduğunu görüyor, eşlikçileri de. O çalışanlar bizim yoldaşlarımız oluyor.

Bahsettiğiniz 700 örgüt, kadın örgütleri mi yoksa örgütlerde yer alan kadınlar mı?

Lola Cufré: Birçok sivil toplum kuruluşu, sendikalar, siyasi partiler var. Erkekler de var. Doğrudan müdahale eden ve karar alan mekanizmalarda erkek sayısı daha az.

Patricia Bustamenta: Yan yana gelip sonuç almamızı sağlayan 3 ilkemizin sabit olması ve bunda ısrarcı olmamızdır: 1) Çeşitlilik, 2) Her tarafa nüfuz etme politikası,  3) Cinsel eğitim. Bileşenimiz olacak örgüt bu 3 ilkeyi kabul etmiyorsa mücadele dışıdır.

Lola Cufré: Pandeminin kendisi iki kat  zorluk oldu. Sokağa çıkmak zordu ama her şeye rağmen başardık.

Arjantin’de kadın cinayetleri de var ve buna karşı bir hareket de… Kürtaj kampanyasıyla nasıl yan yana getirilebildi?

Lola Cufré: Aynı hareket içinde, paralel olarak işliyoruz. Çocuklara uygulanan şiddete karşı örgütlenmelerle de buluştuk. Bu kampanyalar paralel.

Patricia Bustamenta: Kadın cinayetlerine karşı hareket sosyal bir çığlıktı. Bu sosyal çığlığı yer altı kürtajının sesi haline getirdik. İç içeler. Büyük çaplı kongreler sonucunda kürtaj hakkının her zaman başat olmasında hemfikir olundu, bu da diğer örgütlerle bir araya gelmemizde hız kazandırdı.

Şimdiki yasayla ne yollar kat edilecek?

Patricia Bustamenta: Devrim daimi ve yeşil fular sembolümüz olacak. Şu an sıralamanın başında yeraltı kürtaj yüzünden hapse düşmüş kadınların hakları için mücadele var. Sonrasında eğitim ve cinsel şiddete karşı okulları hazır hâle getirmek. Çeşitlilik, her yerdelik, cinsel eğitim ilkelerimiz hayata geçene kadar mücadele devam edecek. Dolayısıyla bitmeyecek bir devrim bu. Hâlâ kürtaj karşıtı birçok sektör var karşımızda. Hakkın daimi ve stabil olması için mücadelemiz bitmeyecek. Kürtaj oldukları için hapisle cezalandırılan kadınlar, şiddet uygulanmış çocuklar mücadelemizin parçası.

Pandemi koşullarında mücadelenin zorlukları neler oldu?

Patricia Bustamenta: Sosyal medyayı sıkı kullandık. 4-5 kişi dikkat çekecek sokak eylemleri yaptık. Önemli olan eylemin dikkat çekici olması. Enstalasyon da olabilir, meclise saldırmak da… Acil olan kürtaj hakkının pandemi sürecinde beş kat daha acil olduğunu her mecradan bildirdik. Bilgi bombardımanı gibiydi.

Lola Cufré: Şili’de 25 Haziran Irkçılık Karşıtlığı Günü. 25 Haziran’da Uluslararası Kadın Dayanışması olarak Şili’ye gittik ve Irkçılık Karşıtı gününü yasal kürtaj kampanyasıyla birleştirdik. Şili’deki aktivistler de aynı fuları tasarlamışlar sadece rengi mordu.

Patricia Bustamenta: Şili’de gösteri yapmak da toplanmak da zor. Anayasal olarak da kürtajı sadece başkan kararlaştırabilir. Arjantin’de sokak eylemine çıkmak ile Şili’deki farklı.

Son olarak söylemek istedikleriniz neler?

Lola Cufré: Davetiniz için de bu paylaşımlar için de teşekkürler. Patriarkayla mücadele devam ediyor.

Patricia Bustamenta: Deneyimlerimizi paylaşmamız önemli, bir aradalığımız önemli, bunu gerçekleştirdiğiniz için teşekkürler. 

Gaye Özdemir’in bu haberi kaosgl.org sitesinden derlenmiştir.